به گزارش روابط عمومی مرکز ملی فرش ایران، مستند "نقش جان" که با حمایت و مشارکت شبکه مستند سیما و مرکز ملی فرش ایران تولید شده است با موضوع طرح و نقش در فرش دستباف به معرفی ریشه نقوش اصیل فرش ایرانی می پردازد.

رضا رشیدیان تهیه کننده و کارگردان مستند "نقش جان" در این باره گفت: این مستند روایتی تاویلی– تفسیری از خاستگاه بخش مهمی از نقوش قالی ایرانی یعنی نقش باغی و نقوش منشعب از آن نظیر درختی، گلدانی، لچک ترنجی، بته، سبزیکار، ماهی و... است. در بررسی سیر تحول این نقش ها پس از مروری تاریخی به خاستگاه و ماهیت آنها، دو حوزه مهم قالی ایرانی یعنی کرمان و تبریز محوریت روایی فیلم را به خود اختصاص دادند و در ادامه نیز با نگاهی به دو قالی ترکمنی آسمالیق و انسی نحوه شکل گیری درخت بر این قالی عشیره ای ایرانی مرور شده است.

وی افزود: تحقیقات این مستند از سال ۱۳۹۱ شروع شد و به مدت ۲ سال و نیم به طول انجامید. ما با تحقیقاتی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که متأسفانه حوزه های مطالعاتی، تحقیقی جدی روی این مسأله وجود ندارد و جنبه های مردم شناختی طرح و نقش روشن نیست. تحقیقات ما باعث شد که با مراجعه به دوستان دانشگاهی این خلاء را متوجه آنها کنیم تا پروژه هایی تعریف شود و کارهای تحقیقاتی بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.

این کارگردان در ادامه خاطرنشان کرد: آن چیز که ما سعی کردیم در این اثر متفاوت تر از سایر موارد به آن پرداخته شود این بود که مردم متوجه شوند نقش فرشهای زیر پایشان چه مفاهیمی دارند و ریشه آن ها از کجاست چرا که در این نقش ها دنیایی از مضامین و مفاهیم عمیق نهفته است. خیلی از این نقش ها حاصل هزاران سال فکر، تأمل و اندیشه بوده اند که در زمان های مختلف دچار تغییرات شده و به دست ما رسیده اند اما متأسفانه ما همچنان نمی دانیم که این فرم در هنرهای دستبافت چگونه وارد شده است لذا ما سعی کردیم اشاراتی گذری بر این مسائل داشته باشیم.

رشیدیان خاطرنشان کرد: نکته مهم این فیلم این است که در ساخت آن سعی شده در مستندی پرفورماتیو، با رعایت اصول ارائه اطلاعات تاریخی و نشانه شناختی، روایتی شبه شاعرانه دستمایه فیلم قرار گیرد. ما سعی داشتیم اعتدالی در بخش اطلاع رسانی و فرم را رعایت کنیم.