رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

1-

كليات

1

ـــ

بيان اهميت پرداختن به هنر صنعت فرش دستباف از ابعاد گوناگون

** ميزان توليد فرش دستباف ايران

** ميزان صادرات فرش دستباف ايران

**نقش توليد فرش در اقتصاد كشور و خانوارهاي روستايي

** بازارجهاني فرش و مقايسه فرش ايران با ساير رقبا

** زمينه اشتغالزايي فرش

اهداف و ضرورتهاي آموزشي دوره

جايگاه و وظايف كلي ناظرين فني در شركتهاي توليدي يا مجتمع هاي متمركز

الف ـ كنترل كيفيت

ب ـ نقش كنترل كيفيت و نظارت فني در افزايش قيمت فرش دستباف روستايي

رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

2

مواد اوليه

5/1

1

اصول شناسايي مواد اوليه طبيعي از مواد اوليه مصنوعي

الف ـ شناسايي فيزيكي

ب ـ شناسايي شيميايي

آشنايي با انواع رنگمايه ها در هنر صنعت فرش دستباف

الف ـ انواع رنگزاهاي شيميايي

ب ـ انواع رنگزاهاي طبيعي

آشنايي با فرآيند رنگرزي شيميايي و طبيعي

روش تشخيص ثبات رنگي الياف

الف ـ ثبات در مقابل نور

ب ـ ثبات در مقابل سايش

ج ـ ثبات در مقابل شتسشو

دـ ثبات در مقابل مواد شيميايي

شناخت نمره نخ چله و خامه مصرفي فرش دستباف در سيستمهاي مختلف

معايب ناشي از استفاده از مواد اوليه نامرغوب مصنوعي

الف ـ مضرات استفاده از پشم نامرغوب

ب ـ مضرات استفاده از الياف اكريليك

ج ـ معايب استفاده از چله پلي استر در فرش دستباف

نحوه نگهداري از مواد اوليه

الف ـ جلوگيري از كپك زدگي.

ب ـ جلوگيري از بيدزدگي

رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

3

ابزار و وسايل قاليبافي

5/1

5/1

معرفي دار، ابزار و وسايل قاليبافي

الف ـ دار

ب ـ ابزار و وسايل

انواع دار و متعلقات آن ويژگيها، معايب و محاسن كاربردي

الف ـ دار ثابت (چله ثابت)

ب ـ دار متحرك (چله متحرك)

انواع ابزار، ويژگيها، معايب، محاسن و كاربرد آن

* قيچي

* سيخ پود كشي

* كاردك

* شانه

*قلاب

* سوزنك (پشت بند قالي) و . . .

معرفي دار و ابزار و وسايل استاندارد متناسب با نحوه بافت منطقه

نحوه رفع عيوب از ابزار و دار قاليبافي

الف ـ چگونگي رفع عيب از ابزار و وسايل

ب ـ چگونگي رفع عيوب احتمالي از دارهاي معمول منطقه (قبل و حين بافت)

 نحوه نگهداري از دستگاه دار و ابزار بافت

الف ـ در حين بافت.

ب ـ بعد از اتمام بافت

رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

4

نقشه فرش

5/1

ــ

 آشنايي با انواع نقوش اصلي در فرش دستباف ايران

الف ـ نقوش هندسي

ب ـ نقوش منفرد

ج ـ نقوش منسجم (نقوش هندسي منظم)

دـ نقوش ختايي

هـ ـ نقوش اسليمي

وـ نقوش تركيبي

زـ ساير نقوش شامل:

بندي ـ بته جقه ـ شكارگاه ـ گلداني ـ باستاني ـ درختي و . . .

طبقه بندي انواع طرحهاي فرش

 معرفي نقشه هاي اصيل فرش منطقه

الف ـ نقشه هاي بومي رايج

ب ـ نقشه هاي غير بومي رايج و اشكالات حاصل

رجشمار نقشه

 شناسايي اصول تقسيم بندي و ساختار كلي نقشه ها

الف ـ  تقسيم بندي

* نقشه واگيره

*نقشه 1

         4      

* نقشه 1

          2 

*نقشه سراسري    

ب ـ  ساختار نقشه ها

* دايره

* بيضي

*چند ضلعي و . . .

 روشهاي نگهداري از نقشه

رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

5

چله كشي يا (چله دواني)

1

3

 اصول چله كشي يا چله دواني

توانايي چله كشي يا چله دواني

روش انتخاب نمره نخ متناسب با رجشمار موسوم در منطقه

روش محاسبه تعداد تارچله مورد نياز با توجه به نقشه

*رجشمار

*ابعاد

 روش برآورد مقدار نخ چله مورد نياز براي چله كشي يا چله دواني (بر اساس نقشه مورد نظر)

*رجشمار

 * ابعاد

اصول تنظيم دار قالي

  تنظيم كشش تارهاي چله 

روش ترميم پارگي تار

روش نصب كوجي وهاف

تشريح عيوب حاصل از چله كشي نا صحيح و نقش آن در كاهش كيفيت فرش و روشهاي جلوگيري از آن

*شناخت عيوب

*رفع عيوب

نحوه نگهداري چله در حين بافت

رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

6

بافت و توليد فرش

5/1

4

 مروري بر اصطلاحات و تعاريف در   شيوه هاي مختلف بافت در منطقه

اصول نقشه خواني

الف ـ روش مشاهده نقشه براي تشخيص خانه هاي رنگي

ب ـ روش انتخاب مواد اوليه منطبق با نقشه

ج ـ اشكالات عمده عدم انطباق رنگ خامه هاي مصرفي بارنگبندي نقشه

روش برآورد ميزان مواد اوليه با توجه به نقشه مربوطه

شناخت انواع گره و شناسايي معايب رايج در گره زني و رفع عيب

الف ـ گره متقارن (تركي)

ب ـ گره نامتقارن (فارسي)

ج ـ گره هاي تزئيني

* دندان موشي

* سوف بافي

* مليله بافي

*دوريزه بافي

*زنجير بافي و...

دـ گره هاي تقلبي

* جفتي

* بي گره بافي

 اصول پودگذاري و عمليات تكميلي آن

الف ـ  تعيين نمرات نخ پود نسبت به رجشمار

ب ـ  روش پودگذاري

*تخت 

* لول

*نيم لول

ج ـ روش شيرازه پيچي

د ـ روش شانه زدن

هـ ـ روش قيچي زدن

رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

پائين كشي قسمت بافته شده فرش

الف ـ نحوه پائين كشي

ب ـ روش تنظيم مجدد دستگاه پس از پائين كشي فرش

نحوه جداسازي فرش بافته شده از دار قالي

آشنايي با عيوب عمده فرش و كسب توانايي هاي لازم جهت رفع آن

* غلط بافي

* سركجي طولي و عرضي

* عدم تقارن عرضي و طولي(ترنجي)

* بالايا پائين زدگي

*رگه و دورنگي (ناخواسته)

*پارگي

* كيس

* ساده بافي (خلوتي)

* سره

* و ساير عيوب شناخته شده فرش

آشنايي با عمليات تكميلي فرش دستباف

الف ـ پرداخت كاري

ب ـ غبارگيري

ج ـ شستشو

دـ داركشي

هـ ـ رفو و آماده سازي فرش

* سر نخ گيري

*شيرازه پيچي و . . .

روشهاي نگهداري فرش

الف ـ تنظيم دما و رطوبت

ب ـ نحوه انبار كردن

ج ـ عوامل آسيب رسان به فرش و نحوه مبارزه با آن

*موجودات زنده

* عوامل آسيب رسان غير زنده

 رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

7

اصول بهداشتي و ايمني

5/1

ــ

شرايط مناسب كارگاه قاليبافي

الف ـ شرايط محيطي

* نور

* تهويه

* رطوبت

* ابعاد و فضا

* وسايل ايمني

جعبه كمكهاي اوليه و . . .

ب ـ بر شمردن معايب، عوارض و بيماريهاي ناشي از عدم رعايت شرايط محيطي و روشهاي رفع آن

اصول ارگونومي و روشهاي بكارگيري آن

* دار و ابزار قاليبافي و معايب استفاده از ابزار و دارهاي غير بهداشتي

 نحوه نشستن بافنده در پشت دار قالي

* جلوگيري از خستگي مفرط

*جلوگيري از بروز برخي بيماريها نظير:

تغيير شكل لگن استخوانهاي پا و انحناي غير طبيعي ستون فقرات

ساعت كار و استراحت مجاز بافنده

* حفظ سلامت جسمي و روحي بافنده

* افزايش كيفيت و راندمان توليد

* انجام حركات نرمشي براي رفع خستگي

اصول بهداشت رواني بافنده در محيط كار

الف ـ عوامل محيط كار

نور

سروصدا

رنگها

نقشه فرش

ب ـ عوامل اقتصادي

ج ـ تأثير سر و صدا و اصوات ناهنجار بر كاهش ميزان دقت بافنده

دـ استفاده از سرودهاي محلي براي خواندن نقشه

رديف

عناوين و سرفصلهاي آموزشي

مدت زمان آموزش (ساعت)

نظري

عملي

8

آشنايي با حقوق اجتماعي بافندگان

5/1

ـــ

ـ قوانين مربوط به توليد فرش

ـ آشنايي با بيمه تأمين اجتماعي و خدمات درماني

آشنايي با قوانين مربوط به كار

الف ـ كارگاههاي متمركز مشمول قانون حمايتي

ـ آشنايي با موارد تعيين شده در آئين نامه حمايت از كارگاههاي متمركز

ب ـ كارگاههاي متمركز مشمول قانون كار

*آشنايي با حقوق و دستمزد كارگران

* آشنايي با اصول و ضوابط تأمين اجتماعي در خصوص كارگران

* آشنايي با قانون بيمه قاليبافان

* آشنايي با بيمه همگاني

جمع

00/11

5/9

9

امتحان پايان دوره

5/1

ــ